Volkan Hacıoğlu’dan “Bohem Şairler Antolojisi”

TANITIM BÜLTENİNDEN!
Volkan Hacıoğlu’nun hazırladığı Bohem Şairler Antolojisi, Artshop Yayınları’ndan Haziran 2025’de yayımlandı.

Bohem Şairler Antolojisi, Hacıoğlu’nun Tercüme Etütleri kapsamında uzun yıllar içerisinde dünya şairlerinden yapmış olduğu şiir çevirilerinden oluşuyor.

“El Falcısı” adlı ve 1603 arihli kapak resmi, İtalyan Rönesans ressamı Pietro della Vecchia’ya ait.

Antoloji’deki şairlerin ortak özelliği yerleşik düzene ve içinde yaşadıkları dönemin ve toplumun değeryargılarına karşı çıkmış olmalarıdır. Verili olanla yetinmeyen bohem şairlerin zekâları ve zihin dünyaları, onları ortalamanın ötesinde ve üzerinde sıradışı bir çizgiye ulaştırmıştır.

Dostovevski’nin aynı adlı romanında “Cinler” dediği -İzm’ler üzerinden bir okuma yapacak olursak, Bohemyanizm’i ‘temelinde toplumun geleneksel normlarından ve beklentilerinden uzak bir yaşam biçimini barındıran sosyal, kültürel, sanatsal ve estetik bir hareket’ olarak tanımlayabiliriz.

Zihinleri esir alan Cinler’in, yani ideolojik angajman olarak -İzm’lerin dışına çıktığımızda ise her bir şairin kendi hayat serüveninin başka hiç kimseye ve hiçbir şeye benzemeyen hikâyesi ile karşılaşırız. Bohem Şairler Antolojisi’nde bir araya gelen şiirler bu anlamda her biri kendine özgü üslûbuyla şiir sanatında kendi yolunu açan dünya şairlerinin eserleridir.

Yönetmenliğini François Truffaut’nun yaptığı ve okuldan kaçan küçük bir çocuğun trajik hikâyesinin anlatıldığı 1959 Fransız yapımı “400 Darbe” [“Les Quatre Cent Coups”] adlı filmin (“400 Darbe” Fransızcada ‘okulu kırmak’ anlamına gelen bir deyimdir) final sahnesini anımsatan bir başkaldırıdır bohem şairlerin çocukluklarına, gençliklerine ve hayatlarına damgasını vuran isyan duygusu.

Arthur Rimbaud’nun “Yedi Yaş Ozanları” şiirini çağrıştıran bir şekilde, okulu terk ettikten sonra denilebilir ki –fiziken değilse de en azından zihnen– bir imge ve metafor olarak ‘ev’den de kaçmışlardır. Küçük yaşlardan itibaren karşılaştıkları güçlüklerin yanısıra kendilerini içinde buldukları “güvencesiz” (“prekarya”) hayatın ve o hayata ait acımasız dünyanın dokunaklı gerçekliği yankılanmaktadır mısraların çoğunda.

Mehmed Kemal bir yazısında bohem şairler kuşağının tükenmeye yüz tuttuğundan dem vurmuştu. Günümüzde bohem şairler kuşağının çoktan tükenmiş olduğu söylenebilir. Artık onlar gibi düşünmek, onlar gibi yaşamak ve onlar gibi yazmak modern dünyanın postmodern konformizme hızla evrilen ileri kapitalizm aşamasında çağdaş bir şair için neredeyse imkânsızdır.

Bohem şairlerin en büyüklerinden bazılarının dünya klâsikleri arasına giren belirli şiirlerini içeren bu seçki, şiirler ve şairler üzerine açıklamalar ve notlarla tıpkı içindeki ‘nevi şahsına münhasır’ şairler gibi kendi türünün ilk örneğidir. Bu şiirler ve çeviriler aynı zamanda antolojiyi hazırlayan şairin kendi kişisel okuma ve yazma tarihinin önemli bir parçasıdır.

Antoloji’de yer alan ‘Bohem’ Şairler:

• Lucretius
• John Donne
• Thomas Chatterton
• William Shakespeare
• Ben Jonson
• Lord Byron
• Samuel Taylor Coleridge
• John Keats
• Percy Bysshe Shelley
• Dylan Thomas
• Paul Verlaine
• Arthur Rimbaud
• Dante Gabriel Rossetti
• Ralph Waldo Emerson
• William Butler Yeats
• Emily Dickinson
• Robert Burns
• Lord Alfred Tennyson