Adnan ÖZYALÇINER

Adnan ÖZYALÇINER 
Türkiye Yazarlar Sendikası 
Genel Başkanı 

Yazar, Çevirmen, STK Yöneticisi, Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı. 18 Şubat 1934, İstanbul doğumlu. Şair ve yazar Sennur Sezer eşidir. Asıl adı Adnan Çelik’tir. Kâğıthane 3. Pansiyonlu İlkokulu (1947), Eyüp Ortaokulu (1950), İstanbul Erkek Lisesini (1955) bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümündeki öğrenciliğini yarıda bıraktı (1964).

Bir süre eczane çıraklığı, manavlık, dokuma atölyesinde kâtiplik, kitap dağıtımı gibi işlerde çalıştıktan sonra Varlık Yayınları ve Kim dergisinde düzeltmenlik yaptı. Cumhuriyet gazetesinde yirmi yılı aşkın bir süre (1959-81) düzeltmen olarak çalıştı. “Sabah Ajansı” başlıklı yazısının yayımlandığı Yeni a dergisi (27. sayı, 1974) toplatıldı. Yazıda komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla yargılandı, aklandı.

Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifinin (YAZKO) yöneticiliğini ve ikinci başkanlığını üstlendi. Yazko (1980-84), Yazko Edebiyat, Yazko Çeviri, Hürriyet Gösteri (1984-86) dergilerinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Türkiye Yazarlar Sendikasının kuruluş çalışmalarına katıldı, genel sekreterliğini yaptı (1974-89). 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra sendikayı “illegal örgüte dönüştürme” iddiasıyla diğer arkadaşlarıyla birlikte yargılanıp (1983) aklandı.

1984 yılından itibaren Hürriyet gazetesinin kültür-sanat servisini yönetti. 1986 yılından itibaren Hürriyet Vakfı Yayınları Basım sorumluluğunu üstlendi, Simavi Yayınlarında görev yaptı. Radyo Umutta, “Öykü Defteri” adlı programı (1995) hazırlayıp sundu. Sennur Sezer’le “Kızlar Sınıfı” ve “Seyyar Kâmil” adlı televizyon yapımlarının senaryo yazımında görev aldı.

İlk öyküsü “Bir Yılbaşı Gecesi”, lise öğrenciliği yıllarında arkadaşlarıyla tek sayı çıkardıkları Demet (1953) dergisinde yayımlandı. Öykü ve yazıları daha sonra Onüç, Mavi, Varlık, Papirüs, Yazko Edebiyat, Halkın Dostları, Yeditepe, Gösteri, Yeni Düşün, Evrensel Kültür, arkadaşlarıyla birlikte kurduğu “a” (1954-60), Seçilmiş Hikâyeler vd. dergilerde yayımlandı.

1960 Kuşağı öykücülerinden olan Özyalçıner; İkinci Yeni’cilerin, çağrışımlar yoluyla farklı anlam katmanları elde etme bağlamında şiirde yaptıklarını ilk öykülerinde uygulamaya çalıştı. Sonraki yıllarda toplumcu-gerçekçi temaları duyarlıklı bir içerik ve işlek bir dille vermeyi başardı.

PEN Yazarlar Derneği, Dil Derneği, Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Nâzım Hikmet Vakfı Danışma Kurulu üyesidir.

Adnan Özyalçıner, 25 Mayıs 2019 tarihinde yapılan 21. Olağan Genel Kurul’unda Türkiye Yazarlar Sendikası genel başkanlığına seçildi.

2019 yılı 38. TÜYAP Kitap Fuarı’nın ”Onur Yazarı” Adnan Özyalçıner oldu.

 

Ödülleri:

 1964 yılında Sur, 1978 yılında Gözleri Bağlı Adam kitaplarıyla iki kez Sait Faik Hikâye Armağanını kazandı.

Yağma kitabıyla 1972 Türk Dil Kurumu Ödülünü alan Özyalçıner, bir röportajıyla da 1980 yılında Çağdaş Gazeteciler Derneğinin İnceleme-Araştırma Dalı Yılın Başarılı Gazetecisi Ödülünü aldı.

Canbazlar Savaşı Yitirdi kitabıyla 1991 Haldun Taner Öykü Ödülünü, Babıâli Ölüyor mu? adlı yazısıyla Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Ödülünü kazandı.

2018 yılında Muratpaşa Belediyesi’nin düzenlendiği 3’üncü Antalya Edebiyat Günleri’nde onur ödüllerinden biri de Adnan Özyalçıner’e verildi.

ESERLERİ:

Hikâye: Panayır (1960), Sur (1963), Yağma (1971), Yıkım Günleri (1972), Gözleri Bağlı Adam (1977), Cambazlar Savaşı Yitirdi (1991), Alaycı Öyküler (1991), Taş (1992), Sağanak (Yıkım Günleri’nin yeni basımı, 1993), Anıtların Öyküsü (1995), İstanbul’un Taşı Toprağı Altın (Sennur Sezen ile, 1995), Panayır Sur (1996), Toplu Öyküler: 1- Panayır – Sur (2001), Toplu Öyküler: 2. Gözleri Bağlı Adam-Yağma (2001), Toplu Öyküler: 3. Canbazlar Savaşı Yitirdi – Saçanak (2001), Toplu Öyküler: 4. Alaycı Öyküler – Aradakiler (2001), Gökyüzünde Ayaklanma (Seçme Öyküler, 2003), Ölümsüzleşen Bahçe (2003), Yazdan Kalma Bir Gün İstanbul Öyküleri (2006), Aşık Garip İle Şah Senem (2014), Alandaki Park (2014), Seyfilmülük (2015), Kalabalıktan Birileri (2017),

 Roman: Dördüncü Murat ve Mirgün Bahçeleri (belgesel roman, 1997), Güç ve Güzellik (2005).

 Monografi: Kapital’in Aydınlığında: Alaattin Bilgi (2001).

 Röportaj-Öykü: Ayak İzleri (2000).

 Antoloji: Ekmek Kavgası: Emek Öyküleri I (Sennur Sezer’le, 1998), Grev Bildirisi: Emek Öyküleri II (Sennur Sezer’le, 1998), Motorize Köleler – Emek Öyküleri 3 (Sennur Sezer ile, 2001), Dokumacının Ölümü – Emek Öyküleri 4 (Sennur Sezer ile, 2001).

 Çocuk Kitabı: Kırmızı Çini Kâse (1976), Garip Nasıl Okuyacak (1977), Ölümsüzleşen Bahçe (1980), Sabırtaşı Çatladı (1980), Anıtların Öyküleri (1981), Devlet Kuşu (1988), Keloğlan İle Köse (Sennur Sezer ile, 1989), Anadolu’dan Öyküler (Sennur Sezer’le, 1989), Keloğlan Devler Ağasına Karşı (1994), Tarihten Öyküler (1995), Gökkuşağı Masalları (10 kitap, 1999), Masal Okuyorum (Sennur Sezer’le, 2012),

 Çeviri: Irgat Simon (Hikâyeler, İvo Andriç’ten, 1976).

 Deneme-İnceleme-Anı: İstanbul’un Taşı Toprağı Altın (Eski İstanbul Yaşayışı ve Folkloru (Sennur Sezer’le, 1995), Tarihin Işıldağı (1998), Üç Dinin Başkenti İstanbul (S. Sezer ile, 2002), Karagümrüklü Yıllar – İstanbulum 3 (2009), Yok Olan İstanbul (2016), Sabahattin Ali Nasıl Yazar Oldu? (2019), Hep Seninle Sennur’la Konuşmalar (Ciltli, 2019).

Monografi: Öykücülüğümüzün 45 yıllık Çınarı Adnan Özyalçıner (1999).