Metin CENGİZ
BİYOGRAFİ
Şair, yazar, çevirmen Metin Cengiz, 3 Mayıs 1953, Göle / Kars (şimdi Ardahan) doğumlu. Göle İlkokulu (1964), Kars Alpaslan Lisesi (1972), Erzurum Atatürk Üniversitesi Temel Bilimler ve Yabancı Diller Yüksekokulu Fransızca Bölümü mezunu (1977). Öğrenciliği Yıllarında kısa bir süre Devlet İstatistik Enstitüsü’nde memurluk yaptı (1973). Değişik tarihlerde siyasi dergi çıkarmak ve siyasi eylemde bulunduğu savıyla tutuklandı. Fransızca öğretmeni olarak Posof / Erzurum (1977-78), Kars (1978-80), Artova (1980-83), İstanbul (1983-87) ve Muş (1987) liselerinde çalıştı. Bu arada Marmara Üniversitesi Fransızca Bölümü’nü de bitirdi (1987)… 12 Eylül 1980 döneminde TCK’nın 141. Maddesine muhalefetten iki yıl hapis yattı. Öğretmenlik yıllarında bir süre gözaltına alındı, il içi ve il dışı sürgünlere gönderildi, açığa alındı. Muş’ta öğretmenlikten istifa ederek İstanbul’a giderek yayınevlerinde düzeltmen, redaktör, editör ve çevirmen olarak çalıştı. 1993 yılından sonra yeniden başladığı öğretmenlikten 2002 yılında emekli oldu.
Metin Cengiz’in “Nasıl Şiir” başlıklı ilk yazısı 3 Mayıs 1980 günlü “Demokrat” gazetesinde; sonraki yıllarda çevirmenliğin yanı sıra şiir ve yazıları “Broy”, “Varlık”, “Adam Sanat”, “Edebiyat ve Eleştiri”, “Bahçe (Antalya), “Islık” (Mersin), “Şiir Odası” (Ankara), “Düşün”, “Yasakmeyve”, “Parantez”, “Yazko Edebiyat”, “Kum”, vb. dergilerde yayımladı. 1988 yılında Karadeniz TV’de “Şiir ve Resim” programını hazırlayıp sundu. Gazeteler aylık dergilerde çeşitli özellikle şiir sorunları üzerine ve kitap tanıtma türünde yazılar yazdı. 2005 yılında şiir ve şiir sorunları üzerine yayın yapmak üzere şair dostlarıyla Digraf Yayınevi’ni kurdu. 2010 yılında “Şiirden” dergisini çıkarmaya başladı.
Metin Cengiz’in, gelenekten hesaplaşarak yararlanan, günümüz modern dünyasının gerçekliğini şiirinde yansıtan, insanı bütünlüğü içinde, yaşadığı gerçeklik ve duygu dünyasıyla ele almaya çalışan bir şiiri vardır. İlk dönemlerde şiir üzerine yazdığı yazılarla da dikkat çeken şair, 1980 sonrasında şiir üzerine yazdığı kuramsal yazılar ve tartışmalarla, adı öne çıkanlardan biri oldu. Bu yazılardan kimilerini “Şiirin Gücü” (1993) adıyla kitaplaştırıldı “Şarkılar Kitabı” ile 1996 yılı Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü, “Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda” toplu şiirler kitabı ile 2010 Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü’nü aldı. Türkiye Yazarlar Sendikası, Türkiye PEN Yazarlar Derneği ile Edebiyatçılar Derneği üyesidir.
ESERLERİ:
ŞİİR:
Bir Tufan Sonrası (1988),
Büyük Sevişme (1989),
Zehirinde Açan Zambak (1991),
İpek’A (1993),
Şarkılar Kitabı (1995),
Gençlik Çağı (1998),
Aşk İlahileri / Günümüze Hüzzamlar (Toplu şiirler, 2006),
Özgürlük Şiirleri (2008),
Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda (Toplu Şiirler/1, 2008),
Dünyaya Katkımız Bir Ebru Vurgusu (Toplu Şiirler/2, 2010),
İmgeler Benim Yurdum (2011, 2016),
Yeryüzü Halleri (2013).
DENEME-ELEŞTİRİ-İNCELEME:
Şiirin Gücü (2. Basım, 2006),
1923-1953 Toplumcu Gerçekçi Şiir (2000),
Modernleşme ve Modern Türk Şiiri (2. Basım, 2011),
Şiir, Din ve Cinsellik (2005),
Nâzım’dan 70’li Yıllara Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış (2005),
Şiir, İmge, Biçim, Biçem / Şiirin Teorik Sorunları (2005),
Şiir, Dil, Şiir Dili, Şiirsel Anlam (2005),
Küreselleşme, Postmodernizm ve Edebiyat (2007),
İmge Nedir (2009),
Kültür ve Şiir (2010),
Felsefe ve Şiir (2010),
La Paix (2011),
Cemal Süreya, İkinci Yeni Bilincinin Kurucu Gücü (2012),
Platon ve Aristoteles’te Şiir Düşüncesi (2012),
Şiir Nasıl Yazılır (2013).
RÖPORTAJ:
Hayat, Edebiyat, Siyaset-Ahmet Oktay ile Dünden Bugünden (2004).
ÇEVİRİ:
Max Jacob / Sahici Mucizeler (Der: Ülkü Tamer, 1991),
Aimé Cesaire / Seçme Şiirler (Eray Canberk ile, 1999, 2. Basım: 2001),
Pablo Neruda / Aşk Soneleri (1991),
Pablo Neruda / Ateşten Kılıç (1991),
Eugene Guillevic / Seçme Şiirler (1993),
Jacques Prevert / Seçme Şiirler (Eray Canberk ile 1994),
Jules Laforgue / Sevdalılar (1991),
Venus Khoury Ghata / Gölgeler ve Çığlıklar (1996),
Baudelaire’den Günümüze Modern Fransız Şiiri (Çev. ve Haz., 2000),
Batmış Güneşler Üstünde Günümüz Fransız Şiirinden Seçmeler (2005),
Naim Araidi / Acıklı Şeyler İçin Bayram (2010),
Gerard Augustin / Seçme Şiirler (Eray Canberk, Başak Aydınalp, Müesser Yeniay ile, 2011),
Michel Cassir / Kişisel Antoloji (Eray Canberk, Müesser Yeniay ile, 2011),
Tahar Bekri / Sabırsız Düşler (Medine Sivri ile, 2012),
Çağdaş İspanyol Şiiri Antolojisi (Müesser Yeniay ile, 2013),
Jaime B. Rosa / Deniz Şiirleri (2014
